پوست ممکن است در اثر حادثههایی دچار سوختگی شود. آب جوش، سوختگی ناشی از آتش و سوختگی بر اثر لمس یک جسم داغ از شایعترین اتفاقات ممکن در طول روز است. اما آیا میدانستید که سوختگی انواع مختلفی دارد؟ سوختگی به ۴ درجه تقسیم میشود؛ سوختگی درجه ۱، درجه ۲، درجه ۳ و درجه ۴. هر کدام از این موارد علائم و درمان خاص خود را دارد و شما با تشخیص نوع سوختگی میتوانید درمان مناسب را انتخاب کنید. پس برای اطلاعات بیشتر و بررسی انواع سوختگی به همراه درمان آنها در ادامه این مقاله از رایکا طب تابان همراه ما باشید.
انواع درجات سوختگی + علائم هر کدام
برای درمان سوختگی ابتدا باید نوع سوختگی را تشخیص دهید و سپس با توجه به آن بهترین راهکارهای درمانی را به کار بگیرید. برای تشخیص نوع آن موارد زیر را به دقت بررسی کنید:
سوختگی درجه ۱
سوختگی درجه ۱، آسیب سطحی به لایههای بالایی پوست (اپیدرم) است. این نوع سوختگی بیشتر به دلیل حرارت ملایم یا تماس کوتاهمدت با اشیاء داغ، مانند آفتابسوختگی خفیف، ایجاد میشود. سوختگی درجه ۱ تنها لایه بالایی پوست را تحت تاثیر قرار داده و به لایههای زیرین آسیب نمیزند.
سوختگیهای درجه ۱ معمولا با قرمزی و درد ملایم همراه هستند. پوست ممکن است کمی متورم شود و احساس خشکی یا کشیدگی داشته باشد. این نوع سوختگیها غالبا با تاولهای کوچک همراه نیستند و پوست در معرض تغییر رنگ خفیف قرار میگیرد. علائم معمولا طی چند روز بهبود مییابند و ممکن است در برخی موارد کمی خارش ایجاد کنند.
سوختگی درجه ۲
سوختگی درجه ۲، به لایههای عمقیتر پوست (درم) آسیب میزند و به دو نوع سطحی و عمقی تقسیم میشود. این نوع معمولا ناشی از تماس با حرارت زیاد، مایعات داغ یا مواد شیمیایی قوی است و ممکن است با تاولهای بزرگ و آسیب به بافتهای زیرین همراه باشد.
در سوختگی درجه ۲ سطح پوست قرمز میشود و این قرمزی با درد شدید و تاولهای کوچک همراه است. پوست ناحیه آسیبدیده ممکن است مرطوب به نظر برسد و تاولها خود به خود شکسته شده و به زخمهای باز تبدیل شوند. سوختگیهای درجه ۲ عمقیتر، نواحی سفیدرنگ یا صورتی رنگ دارند و ممکن است درد شدیدی داشته باشند. این نوع سوختگیها به بافتهای زیرین آسیب زده و نیاز به مراقبتهای ویژه برای پیشگیری از عفونت دارند.
سوختگی درجه ۳
سوختگی درجه ۳، عمیقترین نوع سوختگی است که به تمام لایههای پوست و بافتهای زیرین مانند عضلات، عصبها و گاهی اوقات استخوانها آسیب میزند. این نوع سوختگی معمولا ناشی از تماس طولانی مدت با حرارت بسیار بالا، مواد شیمیایی قوی یا برق گرفتگی شدید است.
سوختگیهای درجه ۳ ممکن است با پوست رنگپریده، سفید، قهوهای یا سیاه و به ندرت با درد شدید همراه باشند؛ زیرا در این نوع سوختگی اعصاب آسیب دیده و بیحس میشوند. این نوع سوختگی معمولا نیاز به درمان فوری و جراحی دارد.
سوختگی درجه ۴
سوختگی درجه ۴ شدیدترین نوع سوختگی است که به پوست، بافتهای زیرین، عضلات، تاندونها و حتی استخوانها آسیب میزند. این نوع سوختگی معمولا نتیجه تماس طولانیمدت با منابع حرارتی بسیار شدید مانند آتشهای بزرگ، مواد شیمیایی خطرناک یا الکتریسیته با ولتاژ بالا است.
سوختگی درجه ۴ همراه با آسیبهای عمیق به تمام ساختارهای پوست و بافتهای زیرین است. در این سوختگی پوست ممکن است به رنگ سیاه یا قهوهای سوخته و خشک شده درآید و حتی ممکن است آسیب به استخوانها و بافتهای عمقی نیز مشاهده شود. به دلیل آسیب به اعصاب، معمولا ناحیه آسیبدیده بیحس است و درد شدید احساس نمیشود. درمان این نوع سوختگیها بسیار پیچیده است که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.
راهکارهای درمان
برای هر نوع سوختگی راهکارهای درمانی مخصوصی وجود دارد. پس از اینکه نوع سوختگی را متوجه شده باشید میتوانید به راحتی سوختگی را با راهکارهای زیر درمان کنید:
۱. درمان سوختگیهای درجه ۱
سوختگیهای درجه ۱ معمولا کمخطر هستند و به راحتی با درمانهای خانگی بهبود مییابند. این نوع سوختگیها فقط به لایههای بیرونی پوست آسیب میزنند. برای درمان سوختگی درجه ۱ روشهای زیر را امتحان کنید:
- کمپرس سرد: برای کاهش درد و التهاب، به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یک کمپرس سرد (یخ پیچیده در پارچه) را روی ناحیه آسیبدیده بگذارید. اما از گذاشتن یخ به طور مستقیم بر روی پوست خودداری کنید.
- آب سرد: ناحیه سوخته را زیر آب سرد (نه یخ) بگیرید تا حرارت پوست کاهش یابد. این کار را برای ۱۰ دقیقه انجام دهید.
- کرمهای مرطوبکننده: استفاده از کرمهای حاوی آلوئهورا یا ویتامین E میتواند به تسکین پوست کمک کند و خشکی پوست پس از سوختگی را کاهش دهد.
- پرهیز از مواد تحریککننده: استفاده از لوسیونهای حاوی الکل یا عطر که میتوانند پوست را تحریک کنند را محدود کنید.
- پوشاندن: اگر پوست آسیبدیده در معرض آلودگی است، آن را با پانسمان بپوشانید تا جلوی عفونت گرفته شود.
۲. درمان سوختگیهای درجه ۲
سوختگی درجه ۲ به لایههای عمقیتر پوست آسیب میزنند و درمان این نوع نیاز به مراقبت ویژهتری دارد. برای درمان روشهای زیر را امتحان کنید:
- تاولها را دست نزنید: اگر سوختگی همراه با تاول باشد، به آنها دست نزنید. این تاولها مانند یک پوشش طبیعی از عفونت جلوگیری میکند.
- شستشو با آب سرد: ناحیه آسیبدیده را با آب سرد شستشو دهید. این کار به کاهش درد و التهاب کمک میکند.
- پانسمانهای مرطوب: استفاده از پانسمانهای مرطوب و غیرچسبنده برای جلوگیری از تماس مستقیم با هوا و کاهش درد بسیار مفید است. محل سوختگی را پس از شستشو با پانسمان مناسب بپوشانید.
- داروهای ضد درد: برای کاهش درد، میتوانید از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
- پرهیز از مواد شیمیایی: استفاده از کرمهای حاوی مواد شیمیایی قوی یا عطر که پوست را تحریک میکنند را محدود کنید.
- مشاوره پزشکی: اگر سوختگی وسیع است یا بهبود نمییابد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
۳. درمان سوختگیهای درجه ۳
سوختگیهای درجه 3 عمیقتر از سوختگیهای درجه ۲ هستند و به تمامی لایههای پوست و بافتهای زیرین آسیب میزنند. به همین دلیل این نوع سوختگیها نیاز به درمان فوری و تخصصی دارند. برای درمان روشهای زیر را به کار بگیرید:
- مراقبتهای پزشکی فوری: فورا به بیمارستان یا مرکز درمانی مراجعه کنید. سوختگیهای درجه ۳ نیاز به درمانهای تخصصی مانند جراحی و پیوند پوست دارند.
- پوشاندن با پانسمان استریل: تا زمان رسیدن به بیمارستان، ناحیه آسیبدیده را با پانسمانهای استریل بپوشانید تا جلوی عفونت گرفته شود.
- استفاده از داروها: پزشکان معمولا آنتیبیوتیکها را برای جلوگیری از عفونت و مسکن را برای کاهش درد تجویز میکنند.
۴. درمان سوختگیهای درجه ۴
سوختگی درجه ۴ شدیدترین نوع سوختگی است و درمان این نوع سوختگیها پیچیده و زمانبر است. برای درمان راهکارهای زیر را دنبال کنید:
- درمان فوری و جراحی: به محض بروز سوختگی، باید به بیمارستان یا مرکز درمانی مراجعه کنید. درمان این نوع سوختگی شامل جراحیهای گسترده برای برداشتن بافتهای مرده و پیوند پوست برای ترمیم ناحیه آسیبدیده است.
- استفاده از داروها: پزشک ممکن است برای کاهش درد مسکنهای ضد درد تجویز کند.
- پیشگیری از عفونت: درمانهای تخصصی برای پیشگیری از عفونت و مدیریت زخمهای عمیق به کار میروند.
جمع بندی
سوختگی که به دلایل مختلفی اتفاق میافتد انواع مختلفی دارد. سوختگی درجه ۱ سوختگی سطحی، سوختگی درجه ۲ کمی شدیدتر که ممکن است با تاول و درد شدید همراه باشد، سوختگی درجه ۳ که به تمام لایههای پوست و بافتهای زیرین آسیب وارد میکند و در نهایت سوختگی درجه ۴ که علاوه بر بافت های زیرین به عضلات و استخوانها آسیب وارد میکند. برای درمان هر کدام از این سوختگیها بهترین راهکارها را در این مقاله بررسی کردیم. سعی کنید به دقت به توصیههای ارائه شده توجه کنید تا در سریع ترین زمان سوختگی بهبود یابد.
