دستگاه اکسیژنساز برای بیمارانی که مشکلات تنفسی مانند بیماریهای ریوی، نارسایی قلبی یا سایر بیماریهای مزمن تنفسی دارند، طراحی شدهاست. این دستگاه با فراهم کردن اکسیژن خالص، به بهبود عملکرد ریهها و افزایش سطح اکسیژن خون کمک میکند. در ادامه این مقاله از رایکا طب تابان بیشتر با این دستگاه آشنا خواهیم شد و تمام نکات مربوط به آن را بررسی خواهیم کرد.
نحوه عملکرد دستگاه اکسیژنساز
هوای محیط که اکنون ما در حال تنفس هستیم شامل ۲۱ درصد اکسیژن، ۷۸ درصد نیتروژن و ۱ درصد گازهای دیگر است. دستگاههای اکسیژنساز این هوا را دریافت میکند و پس از فیلتر کردن نیتروژن و سایر گازها، اکسیژن خالص با غلظت ۹۵ درصد را در اختیار بیمار قرار میدهد. این فرآیند به وسیله یک سیستم کمپرسور و فیلترهای مخصوص انجام میشود.
هوای محیط ابتدا به داخل دستگاه کشیده میشود و پس از عبور از فیلترها، به یک کمپرسور هدایت میشود. این کمپرسور هوای محیط را فشرده کرده و سپس از فیلترهای زئولیتی عبور میدهد که وظیفه جداسازی نیتروژن از اکسیژن را دارند. پس از جداسازی، اکسیژن خالص تولید شده از طریق لولهها یا ماسک به بیمار منتقل میشود.
اجزای اصلی دستگاه اکسیژنساز
دستگاههای اکسیژنساز معمولا از چندین بخش کلیدی تشکیل میشوند:
- کمپرسور: کمپرسور هوای محیط را فشرده کرده و به داخل فیلترها هدایت میکند.
- فیلترهای زئولیتی: این فیلترها نیتروژن را از اکسیژن جدا میکنند.
- سیستم تنظیم فشار: فشار اکسیژن تولید شده را کنترل میکند تا بیمار به راحتی عمل تنفس را انجام دهد.
- خروجی اکسیژن: اکسیژن خالص از این بخش به بیمار منتقل میشود.
انواع دستگاههای اکسیژنساز
دستگاههای اکسیژنساز به دو دسته کلی تقسیم میشوند؛ دستگاه اکسیژنساز ثابت و قابل حمل. اصلی ترین تفاوت این دو دستگاه قابلیت جابهجایی است. بیاید بیشتر هر کدام از این دو نوع را با هم بررسی کنیم:
۱. دستگاههای اکسیژنساز ثابت
دستگاه اکسیژنساز ثابت با هدف استفاده در منزل طراحی شده و به صورت دائمی در یک مکان قرار میگیرد. این دستگاه حجم و وزن بالایی دارد و قابل حمل نیست و به برق شهری متصل میشود. ظرفیت تولید اکسیژن این دستگاه بالاست و میتواند به طور مداوم و به میزان لازم اکسیژن را برای بیمار تامین کند. این دستگاه برای بیمارانی که به طور مداوم در طول شبانهروز نیاز به اکسیژن دارند، مناسب است. دستگاه ثابت سیستمهای پیشرفتهتری برای کنترل و تنظیم میزان اکسیژن تولیدی دارد. برخی از مدلها برای نمایش اطلاعات و وضعیت دستگاه، صفحه نمایش مخصوصی دارند.
۲. دستگاههای اکسیژنساز قابل حمل
دستگاههای اکسیژنساز قابل حمل همان طور که از نامش پیداست، به راحتی جابهجای میشود و قابل حمل است. این دستگاه معمولا سبکتر و کوچکتر از مدلهای ثابت است و از باتری یا برق شهری استفاده میکند. به همین دلیل این نوع دستگاه برای افرادی که به مسافرت میروند یا نیاز به تحرک بیشتری دارند، مناسب است.
موارد استفاده از دستگاه اکسیژنساز
دستگاه اکسیژنساز برای بیماریهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از مهمترین کاربرد این دستگاه شامل:
- بیماریهای مزمن ریوی: یکی از مهمترین موارد استفاده از دستگاه اکسیژنساز، کمک به بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی مانند COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه) و آسم است. این بیماران به دلیل ناتوانی در تنفس کافی، به اکسیژن بیشتری نیاز دارند تا بتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند.
- نارسایی قلبی: بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند و به اکسیژن بیشتر نیاز داشته باشند. دستگاههای اکسیژنساز به این بیماران کمک میکند تا سطح اکسیژن خون خود را افزایش دهند و از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کنند.
- آپنه خواب: برخی افراد ممکن است در طول خواب به دلیل مشکلات تنفسی به اکسیژن کافی دسترسی نداشته باشند. در این موارد، استفاده از دستگاه اکسیژنساز میتواند به حفظ سطح اکسیژن در طول خواب کمک کند.
- بیماریهای حاد و جراحی: در شرایطی که بیماران تحت عمل جراحی قرار میگیرند یا دچار بیماریهای حاد ریوی میشوند، تامین اکسیژن کافی بسیار مهم است. دستگاههای اکسیژنساز با تامین اکسیژن مورد نیاز در این شرایط مورد استفاده قرار میگیرد.
مقایسه دستگاههای اکسیژنساز با کپسولهای اکسیژن
یکی از سوالات پرکاربرد در مورد تجهیزات پزشکی، تفاوت دستگاه اکسیژنساز و کپسول اکسیژن است. قبل از اینکه دستگاه اکسیژنساز وارد دنیای پزشکی شود، تامین اکسیژن برای بیماران با استفاده از کپسولهای اکسیژن انجام میگرفت. اما با پیشرفت تکنولوژی، دستگاههای اکسیژنساز به عنوان گزینهای بهتر و اقتصادیتر وارد دنیای پزشکی شد و جای کمپسولهای اکسیژن را گرفت. از جمله مزایای دستگاههای اکسیژنساز نسبت به کپسولهای اکسیژن میتوان به تامین مداوم و بینهایت اکسیژن، سهولت استفاده و کاهش هزینهها اشاره کرد.
کپسولهای اکسیژن سنگین و حجیم هستند و پس از تمام شدن اکسیژن باید مجدداً پر شوند که این کار نیاز به زمان و هزینه دارد. اما دستگاههای اکسیژنساز با تولید مداوم اکسیژن این مشکلات را حل کردهاند.
نکات مهم در استفاده از دستگاه اکسیژنساز
برای اینکه بتوانید از دستگاه اکسیژنساز بهترین بهره را ببرید باید به برخی نکات استفاده توجه کنید:
- نگهداری و تمیز کردن دستگاه: فیلترها و سایر بخشهای دستگاه باید به صورت منظم بررسی و تمیز شوند.
- رعایت ایمنی: از آنجایی که دستگاه اکسیژنساز با اکسیژن خالص کار میکند، باید از تماس آن با آتش یا مواد قابل اشتعال جلوگیری کرد.
- اطمینان از شارژ باتری در دستگاههای قابل حمل: اگر از دستگاه قابل حمل استفاده میکنید، شارژ باتری را به صورت مرتب چک کنید.
جمع بندی
یکی از پرکاربردترین دستگاه پزشکی، دستگلاه اکسیژنساز است. این دستگاه برای بیمارانی که دچار مشکلات تنفسی مانند بیماریهای مزمن ریوی، نارسایی قلبی یا آپنه خواب هستید، طراحی شدهاست. این دستگاه با فیلتر کردن نیتروژن و گازهای دیگر در هوا، اکسیژن خالص را در اختیار بیماران قرار میدهد. اگر سوالی درباره این دستگاه دارید که به پاسخ آن نرسیدید، متخصصین ما در رایکا طب تابان آماده پاسخ گویی به سوالات شما هستند.