شاید اسم آپنه خواب به گوشتان خورده باشد. این مشکل یک اختلال خواب است که در آن تنفس به طور موقت و مکرر در طول خواب متوقف می‌شود. این وقفه‌ها چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد و ممکن است در طول یک شب چندین بار تکرار شود. این وضعیت باعث می‌شود که مغز و سایر اعضای بدن به طور موقت اکسیژن مورد نیاز را دریافت نکنند. برای اطلاعات کامل درباره این مشکل در ادامه همراه ما باشید.
انواع آپنه خواب
آپنه خواب انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها به دلیلی رخ میدهد.
انواع آپنه در خواب شامل موارد زیر است:
۱. آپنه خواب انسدادی
آپنه خواب انسدادی شایع‌ترین نوع است و بیش از ۸۰ درصد مواقع آپنه در خواب از نوع انسدادی است. این نوع آپنه زمانی رخ میدهد که مجاری هوایی در طول خواب به طور مکرر مسدود میشوند. این انسداد معمولاً به دلیل شل شدن عضلات گلو و زبان در حین خواب اتفاق می‌افتد. وقتی این عضلات شل میشوند، راه هوایی شما باریک یا حتی کاملا بسته شده و مانع از جریان طبیعی هوا به داخل ریه‌ها می‌شود.
۲. آپنه خواب مرکزی
آپنه خواب مرکزی کمتر شایع است و برخلاف نوع انسدادی، مشکل اصلی در اینجا مسدود شدن مجاری هوایی نیست. در این نوع آپنه، مغز به درستی سیگنال‌های لازم برای تنفس را به عضلات مرتبط با تنفس نمی‌فرستد. به عبارت دیگر، مغز “فراموش می‌کند” که به بدن بگوید نفس بکشد. این باعث می‌شود که تنفس به طور موقت متوقف شود.
۳. آپنه خواب مختلط
آپنه خواب مختلط ترکیبی از دو نوع اصلی آپنه خواب است؛ یعنی ویژگی‌های هر دو آپنه انسدادی و مرکزی را دارد. در این نوع، هم انسداد مسیرهای هوایی و هم اختلال در سیگنال‌های مغزی برای کنترل تنفس وجود دارد. به عبارت دیگر، فرد ممکن است در هنگام خواب دچار انسداد مسیرهای هوایی شود و در عین حال مشکلاتی در ارسال سیگنال‌های مغزی برای تنفس نیز داشته باشد.
علائم
آپنه خواب علائمی دارد که با دانستن این علائم می‌توانید تشخیص دهید که آیا دچار این بیماری شده‌اید با خیر.
علائم آپنه در خواب عبارت‌اند از:
- خر و پف بلند
یکی از علائم بارز آپنه خواب، خر و پف کردن مداوم و بلند است. اگر شما یا فردی که با شما می‌خوابد به طور مکرر و با صدای بلند خر و پف می‌کند، این میتواند نشانه‌ای از انسداد مسیرهای هوایی باشد. در آپنه خواب انسدادی، مسیرهای هوایی به دلیل شل شدن عضلات گلو و زبان مسدود می‌شود و هوا از میان این انسداد عبور می‌کند که باعث ایجاد صدای خر و پف می‌شود.
-
- توقف‌های مکرر تنفس در خواب
در آپنه خواب تنفس ممکن است به طور موقت و مکرر در طول شب متوقف شود. همانطور که گفتیم این توقف‌ها می‌توانند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشند و ممکن است در طول شب چندین بار تکرار شوند. فرد مبتلا به آپنه ممکن است با نفس‌گیری‌های ناگهانی و عمیق از خواب بیدار شود که نشان‌دهنده تلاش بدن برای شروع مجدد تنفس است.
- خواب‌آلودگی و خستگی روزانه
اگر شما در طول روز احساس خواب‌آلودگی و خستگی می‌کنید، حتی اگر شب به مدت طولانی خوابیده باشید، این میتواند یکی از علائم آپنه خواب باشد. به دلیل وقفه‌های مکرر در تنفس و بیدار شدن در طول شب، خواب شما بی‌کیفیت می‌شود و شما نمی‌توانید به خوبی استراحت کنید.
- بیدار شدن با سردرد
بیدار شدن با سردرد صبحگاهی میتواند نشانه دیگری از آپنه خواب باشد. هنگامی که تنفس شما در طول شب قطع می‌شود، سطح اکسیژن خون کاهش می‌یابد که این موضوع میتواند منجر به سردرد شود. این سردردها معمولا پس از بیدار شدن از خواب و به مدت کوتاه ادامه دارند.
- خشکی دهان و گلودرد
اگر صبح‌ها با دهان خشک یا گلودرد بیدار می‌شوید، این خود میتواند به دلیل تنفس از طریق دهان در طول شب باشد. در آپنه خواب، ممکن است فرد برای جبران تنفس، به تنفس از طریق دهان روی آورد. در نهایت تنفس از دهان منجر به خشکی دهان و گلودرد می‌شود.
- مشکلات تمرکز و حافظه
آپنه خواب میتواند بر عملکرد مغز و حافظه شما تأثیر بگذارد. اگر با مشکلاتی در تمرکز یا حافظه مواجه هستید، این مشکلات میتواند به دلیل خواب بی‌کیفیت و کمبود اکسیژن در طول شب باشد. خواب نامناسب باعث کاهش توانایی شما در انجام وظایف روزمره و تمرکز بر کارهای مختلف می‌شود.
دلایل
آپنه خواب به دلایل مختلفی رخ میدهد. برای درمان این موضوع شما باید دلیل این مشکل را پیدا کنید. دلایل ایجاد آپنه در خواب شامل:
- اضافه وزن: چاقی یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد آپنه خواب انسدادی است. تجمع چربی اضافی در اطراف گردن میتواند مسیرهای هوایی را مسدود کند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن میتواند التهاب و تورم در مجاری هوایی را افزایش دهد و احتمال آپنه را بیشتر کند.
- سن بالا: با افزایش سن، عضلات گردن و گلو ضعیف‌تر میشوند و احتمال شل شدن آن‌ها در خواب بیشتر می‌شود.
- سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده شما به آپنه مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است.
- مصرف الکل و داروهای آرامبخش: این مواد می‌توانند عضلات گردن و گلو را شل کنند و باعث مسدود شدن مسیرهای هوایی شوند.
عوارض
آپنه خواب اگر درمان نشود، میتواند عوارض جدی برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
- فشار خون بالا: کمبود اکسیژن در طول شب میتواند باعث افزایش فشار خون شود.
- بیماری‌های قلبی: آپنه خواب میتواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، از جمله حملات قلبی و ضربان نامنظم قلب را افزایش دهد.
- دیابت نوع 2: ارتباط مستقیمی بین آپنه خواب و دیابت نوع 2 وجود دارد. خواب نامناسب میتواند بر کنترل سطح قند خون تاثیر بگذارد.
- افسردگی و اضطراب: مشکلات خواب میتواند به مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب منجر شود.
روش‌های درمان
برای درمان و بهبود آپنه در خواب راهکارهای زیر میتواند به شما کمک بسیار زیادی کند:
- کاهش وزن
- ترک سیگار
- محدود کردن الکل
- تغییر وضعیت خواب: خوابیدن به پهلو به جای خوابیدن به پشت میتواند مفید باشد.
- دستگاه CPAP: این دستگاه با فشردن هوای مداوم به مجاری هوایی، از انسداد آن‌ها جلوگیری می‌کند.
- دستگاه‌های دهانی: این دستگاه‌ها با تغییر موقعیت زبان و فک پایین، مجاری هوایی را باز نگه می‌دارند.
- جراحی: شامل برداشتن بافت‌های اضافی از گلو یا جراحی برای بهبود ناهنجاری‌های فکی است.
جمع بندی
آپنه خواب یک اختلال خواب جدی است که میتواند تاثیرات زیادی بر سلامت جسمی و روانی شما داشته باشد. اگر علائمی از این مشکل دارید، سریعا به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید. با پیگیری روش‌های درمانی و رعایت توصیه‌های پزشک، می‌توانید کیفیت خواب را بهبود بخشید.